Beta'dan Finale
Windows Vista (Codename: Longhorn)
Sıfırlama Öncesi Yapılar
Milestone 3 ve 4
Öncelikle hepinize yeniden merhabalar arkadaşlar. Beta'dan Finale serimizin Vista aşamasına hoş geldiniz. Bu aşamada zamanında 256, 512 MB RAM kullananların çeşitli küfürler ettiği, ölümüne nefret ettiği ama görsellik anlamında bir o kadar da sevdiği Vista'nın gelişim aşamasına değineceğim. Daha önce XP'nin gelişim aşamasını siz değerli Technopat okurlarına sunmuştum. Bu sefer ise benim zamanında yakından takip ettiğim, Windows Vista'nın gelişimine ve bu süreçte neler yaşandığına değineceğim. Windows Vista bildiğiniz üzere görsel anlamda XP'nin üzerine çok şey katmıştı. NT 6.0, Aero, tam 64 Bit desteği, yeni kullanıcı arayüzü gibi özellikler ile geliyordu. Hatta Vista hâlâ Windows 10'un içindedir. Vista'nın XP'ye nazaran daha sağlam bir kerneli mevcuttur. Ve Microsoft bu kerneli Windows 7'den beri modifiye ederek kullanmaya devam ediyor. Neyse biz konumuza dönelim yani gelişim sürecini en başından bir ele alalım;Windows Vista (Codename: Longhorn)
Sıfırlama Öncesi Yapılar
Milestone 3 ve 4
Yıl 2001
2001 yılının Mayıs aylarına gelindiğinde Microsoft, XP projesini tamamlamıştı. RC (Release Candidate) sürümüne ulaşan XP için çok yapacak bir şey kalmamıştı. İşte Microsoft söylenenlere göre tam olarak Mayıs 2001'de Longhorn ve Blackcomb adında iki proje geliştirmeye başladı. Longhorn, XP için küçük bir güncelleme olacaktı. Blackcomb ise XP'den sonra çıkacak büyük bir sürüm olacaktı. Longhorn bu ikisi arasında bir köprü görevi görecekti yani. Ama Microsoft bu iki projeyi geliştirirken Blackcomb için planlanan birçok özelliği, Longhorn'a eklemişti istemeden. Bu yüzden Blackcomb ekibini, Longhorn ekibine katarak Blackcomb'u rafa kaldırdı. Blackcomb ise daha sonra efsanevi işletim sistemlerinden Windows 7'nin kod adı olarak kullanıldı. Yani aslında Longhorn, XP ile 7 arasında bir geçiş sürümü olacaktı. Ama proje haddinden fazla büyüdü. Microsoft bir türlü istediğini yapamadı, sürekli gecikti gecikti en sonunda Vista faciası doğdu.
Longhorn'a gelecek olursak. Longhorn aslında az önce dediğim gibi küçük bir güncelleme olacaktı. XP ile aynı kerneli kullanan, XP'nin üzerine iki üç tane yenilik koyup süreceklerdi piyasaya. Yani Windows 98 gibi olacaktı. Windows 98, 95'in modifiye edilmiş haliydi. Longhorn'da öyle olacaktı. Ama zamanla Longhorn büyük bir sürüm olmaya başladı. Ayrıca Longhorn'un planlanan çıkış tarihi ilk başta 2003 yılıydı. Daha sonra 2004 oldu. Böyle ertelene ertelene 2007 yılına kadar sürdü çıkması. 2003 yılında Longhorn, 2007 gibi ise Blackcomb çıkacaktı. Yine dediğim gibi proje büyüdü sonucunda çıkış tarihi sürekli ertelendi.
Aslında bu Longhorn ve Blackcomb projelerinin sebebi tamamen Windows'un o dönemler rakibi Mac OS X'e göre çok bebeksi bir arayüzü olmasıydı. Mac OS X, Aqua adı verilen arayüzü sayesinde kullanıcılardan güzel yorumlar alıyordu. Ama XP için Fisher-Price (Oyuncak üreten bir firma) temalı Windows 2000 deniliyordu. Yani "bu ne böyle bebek oyuncağı gibi" deniliyordu. Bu yüzden Microsoft önce Longhorn ile hafiften bir Blackcomb'u kullanıcıya tattırıp, Blackcomb ile esas şovu yapmayı düşünüyordu. Ama işte Longhorn zamanla Blackcomb özelliklerine sahip oldu ve proje amacından saptı. Neyse belki ileride küçük bir yazı yazabilirim Blackcomb hakkında. Biz esas oğlan Longhorn'a bakalım.
Nedir neye benzer bu Longhorn?
Windows Longhorn, yepyeni bir arayüze ev sahipliği yapıyordu. Amaç XP ile gelen arayüzü ilerletmek ve Mac OS X gibi güzel bir arayüz oluşturmaktı. Bu arayüz yine mavi rengin ağırlıklı olduğu bir arayüz olacaktı. Bu arayüzde çeşitli pencere animasyonları, saydamlık efektleri falan olacaktı. Kısaca bunlara "Desktop Window Manager" deniyor. Desktop Window Manager (DWM) sayesinde grafik kullanıcı arabirimi için donanım hızlandırma özelliği kullanılabiliyordu. Bu Aero gibi görsel temalar için önemliydi. Çünkü donanım hızlandırma ile görsel efektler çok iyi bir şekilde çalıştırılabiliyordu. İşletim sisteminde "Palladium" adında bir de güvenlik sistemi olacaktı. Bu daha sonra "Windows Defender" adıyla çıkacaktır. Onun dışında masaüstünde sağ kenarda bir de menü bulunacaktı. Yani "Sidebar" adında yepyeni bir özelliği vardı. Bu Sidebar yani kenar çubuğu sayesinde haberleri takip edebilecek, müzik oynatabilecek, hava durumuna bakabilecek ve bildirimlerinizi görebilecektiniz. Bugün bu fikir Windows 10'da bildirim merkezi olarak bulunmaktadır. Bir de eklemeden olmaz. WinFS adında yeni bir dosya sistemi ile gelecekti. Bu sistem ile dosya sistemlerinin sınırlamaları ortadan kalkacak ve dosya arama işlemi çok daha hızlı olacaktı. Ancak maalesef bellek sızdırmalarından ötürü birkaç parçası hariç kaldırılmıştır. Neyse bu kadar özelliği saydık o halde ilk yapımıza göz atalım;
En eski yapı: 3663
Bu yapıya baktığımız zaman bildiğiniz XP. Çok anlatacak bir şey yok. Duvar kağıdı bu sürümün Alpha sürümü olduğunu gösteriyor. Sadece başlat menüsü ikonunun beyaz olduğunu görebiliyoruz. Onun dışında tamamen XP ile aynı. Bunu ilk yapıyı görmeniz anlamında koyuyorum. Biz en iyisi bir sonraki yapıya geçelim.
Yıl 2002: Milestone 3 Dönemi
Yapı 3683: Cilalı XP
Bu yapı 23 Eylül 2002 tarihinde ortaya çıkmıştır. Yani XP çıkalı neredeyse 1 yıl oluyor. Microsoft yukarıda bahsettiğim gibi XP için bunu ilk başta yeni birkaç özellik içeren güncelleştirme olarak sunacaktı. Zaten sağ alt köşede yazan "Longhorn XP" yazısından anlayabilirsiniz. Masaüstüne baktığımızda yeni bir teması olduğunu görebiliyoruz. Bunun adı "Plex" olarak geçmekte. XP geliştirilirken ki geçici teması "Watercolor" gibi geçici bir temadır. Daha sonra "Blackcomb" iptal olacağı için "Blackcomb" için planlanan Aero temasına geçiş yapılacak. Neyse bu yapının bir özelliklerine maddeler halinde göz atalım;
Yapının özellikleri bunlar. Çoklu masaüstü ve oturum açma ekranında saat ve tarih gibi özellikler seneler sonra ekleniyor. Bunun sebebi yine Microsoft'un Longhorn'u tamamlayamaması. Bu yüzden sıfırlama sonrası tüm fikirleri bölüp ileride çıkaracağı sürümlere ekliyor Microsoft.
Bu yapının en sevdiğim özelliği kesinlikle kenar çubuğu yani Sidebar. Kenar çubuğu sayesinde favori programlarımızı kolayca açabilecek ve sistemi yönetebilecektik. Üçüncü parti desteği ile çok iyi yerlere gelebilirdi. Bu fikir iptal olmasa da Microsoft, daha sonra böyle yapmaktansa Apple gibi Widget olarak ekliyor bu özelliği. Şu an bildirimlerimize baktığımız bildirim çubuğunun atasıdır ayrıca kenar çubuğu.
Bu yapı ile ilgili en büyük eleştiri "Cilalanmış XP" olayıdır. Çünkü hala XP ile aynı sesleri, aynı simgeleri içeriyordu. NT 5.0 üzerine kurulduğu için bu özelliklerle çok kararsız çalışıyordu. Çökmeler, donmalar yaşanıyordu. Bu olay daha sonra Microsoft'un başını çok ağrıtacak. Yapı ile alakalı bazı görseller koyayım lafı çok uzattık;
Gri Oturum Açma Ekranı
XP ile yine aynı tasarım. Ama rengi farklı ve saat, tarih gibi öğeler içeriyor. Ayrıca "Windows Codename: Longhorn" yazısı gözümüzden kaçmıyor.
Çoklu Masaüstü Özelliği
Kenar çubuğunda "Desktop" yazan yer çoklu masaüstü özelliği oluyor. Sadece 4 tane masaüstü oluşturmanıza izin veriyor. Ancak bu özellik çok RAM yediği için kaldırılıyor daha sonra ki yapılarda. Windows 10 çıkana kadar da unutuluyor.
Windows Gezgini
Gezgin göreceğiniz üzere değişikliklere uğruyor. Ancak çok kararsız ve daha tamamlanmamış olduğu için kasıyor.
Yapı 3683 incelemesi bu kadar. Bir sonra ki yapımıza geçelim o halde...
Yapı 3706: Mavi mavi masmavi...
Bu yapı ile göze çarpan değişiklik duvar kağıdı. Sistemin temasına uygun bir duvar kağıdı ekleniyor. Bu yapı ayrıca tuhaf bir yapı. Kenar çubuğunu etkinleştirince sistem çöküyor. Kenar çubuğu ile alakalı sorunları var. 29 Ekim 2002'de yani Cumhuriyetimizin 79. yılında çıkmıştır
. Neyse bu küçük bilgiden sonra bir yeniliklere göz atalım;Bu yapı ile öyle görsellerle gösterebileceğimiz bir yenilik yok. DCM ile gelen animasyonları gösteren bir video vardı ama bulamıyorum. İleri ki yazımda bulursam bonus olarak koyabilirim. Bir sonra ki yapımıza geçelim...
Yapı 3713 ve 3718: Kenar Çubuğu geri döndü!
Bu iki yapı son Milestone 3 yapılarıdır. Yapı 3713, 13 Kasım 2002 tarihinde çıkmıştır. Hemen 6 gün sonra ise 3718 çıkmıştır. 3718 yenilik içermiyor. O yüzden 3713 ile gelen yenilikler ve değişikliklere bakalım;
Bu yapılardan bazı görseller koyayım;
Windows Gezgini ve Başlat Menüsü
Kullanıcı Denetimi
Ayrıca eklemeden geçmeyeceğim. Bu yapılar aşırı derece Mac OS X'e benziyor. Bu yüzden Apple'ın dava açtığı ile ilgili söylentiler var ama ne kadar doğru bilemeyiz. Biz en iyisi Milestone 3 dönemini kapatıp Milestone 4 dönemine giriş yapalım.
2002 Sonu, 2003 Başı: Milestone 4
Milestone 4 yapılarına geldik. Milestone nedir diye soracak olursanız; Milestone, "Kilometre Taşı" demektir. Yani Microsoft geliştirme aşamasında karışıklık olmasın diye böyle bir adlandırmaya gidiyor. Milestone 4 yapılarında çok değişiklik yok tasarımsal anlamda. Bu yapılar ile artık XP'nin sıkıcı kurulum ekranı yerine çok daha görsel bir kurulum ekranına geçiş yapılıyor. Ve yapı numarası 3000'den 4000'e atlıyor. Yani 3000 ile başlayan yapılar bitiyor. Fazla vakit kaybetmeden hemen yapılarımızı incelemeye geçelim;
Yapı 4001: 4000 kere maşallah...
Evet en sonunda 3000 yerine 4000 numarasına atlıyoruz. Windows XP'nin yapı numarası 2600'dü. Longhorn ise bakıyoruz 4000'lere kadar ilerlemiş durumda. Bu yapı ile kurulum ekranı değişiyor. Daha önce ki yapıların kendilerine has kurulum ekranları yoktu. Kurulum ekranları XP ile aynıydı. Hatta XP yazıyordu kurulum ekranı ve açılış ekranında. Milestone 4 döneminde bu olay değişiyor. İşletim sistemi kendine has özelliklere kavuşmaya başlıyor. Ama bir yandan da "Blackcomb" özelliklerini kendi bünyesine katmaya başlıyor. Garip garip işler dönüyor.
Kurulum Ekranı
Fena değil ama geliştirilmesi lazım
Yapı 4002: Hoşçakal İ386
Yapı 4002 ile birlikte kurulum yönteminde bir değişikliğe gidiliyor. Daha önce "İ386" adı verilen yükleme biçiminden "Wim" adında ki yükleme biçime geçiliyor. Yani 64 bit kurulum desteği ekleniyor. "Wim" sayesinde 64 bit işlemcilere de kurulabilecekti Longhorn. Hala kullanılıyor bu arada bu yöntem. Duvar kağıdı da Milestone 4 olarak değiştiriliyor. 4001 yapısında hala Milestone 3 duvar kağıdı kullanılıyordu.
Yapı 4005: XP nereye gitti?
Bu yapı ile XP ile alakalı bazı isimleri kaldırılmaya başlanıyor. Daha önce "Winver" ekranında Windows XP olarak geçerken, bu yapı ile birlikte Longhorn Professional olarak geçiyor. Kurulum ekranı da yine değişiyor. Bu sefer çok daha güzel bir hale getiriliyor.
Kurulum Ekranı
Winver Ekranı
Yapı 4008: Ebeveyn adımı
Bu yapı ile gelen yenilikler;
Eski tema ile yeni tema arasında ki fark;
Yapı 4011: Adam olacak bu...
Bu yapı ile birlikte XP adı işletim sisteminin açılış ekranından da siliniyor. Longhorn adı artık işletim sisteminin her yerine işliyor. Ayrıca saydamlık efektleri, animasyonlar gibi öğeler içeren DCM bu yapı ile geri ekleniyor. Önceki yapılarda bahsetmedim ama Microsoft bunu geçici süreliğine kaldırıyordu. 4011 numaralı yapı ile tekrar ekleniyor. Kenar çubuğu da yeni özellikler kazanmaya devam ediyor. Bu yapı ile müzik oynatıcısı da ekleniyor kenar çubuğuna. İşletim sistemi kesinlikle XP'ye göre çok iyi. Kullanıcının işini kolaylaştıracak bir çok özellik ekleniyor. Ayrıca görsel anlamda da XP'ye göre çok daha başarılı. Ha açılış ekranını koymazsak olmaz şimdi;
Artık XP açılış ekranı yerine kendine ait bir açılış ekranına kavuşuyor Longhorn. Görsel anlamda zayıf ama hala.
Kapanış Konuşması
Bu yazımda siz değerli Technopat okurlarına Vista'nın ilk gelişim aşamalarını göstermeye çalıştım. Aslında başlarda ayrı bir işletim sistemi olacaktı Longhorn. Yani Vista gibi bir planları yoktu. Yukarıda dediğim gibi Blackcomb için geçiş sürümü olacaktı. Ama işte Blackcomb için planlanan tüm özellikleri kendi bünyesinde topladı ve büyük bir projeye dönüştü. Milestone 3 ve 4 dönemi en sıkıntısız dönemler bu arada. Çünkü henüz bellek sızdırması gibi olaylar yoktu. XP için bu dönemlerde hala küçük bir güncelleme niteliği taşıdığından olabildiğince stabil yapılmaya çalışıyordu yapılar. Microsoft ne yazık ki çok gaza gelip Longhorn'u Milestone 5,6 ve 7 dönemlerinde içinden çıkılamaz bir hale getirecek. Bellek sızdırması, eski sistemlerde donmalar, ani kitlenmeler, güvenlik sorunları, arayüzün sapıtması derken Longhorn maalesef güme gidecek. Neyse onlar başka bir yazımızın konusu.
----------------------------------------------------------------------------------------
Umarım yazımı beğenmişsinizdir ve okurken keyif alabilmişsinizdir. Beta'dan Finale serimiz ile ilgili önerilerinizi ve fikirlerinizi yorum kısmına bekliyorum.
Herkese iyi günler dilerim
Bu yazımda siz değerli Technopat okurlarına Vista'nın ilk gelişim aşamalarını göstermeye çalıştım. Aslında başlarda ayrı bir işletim sistemi olacaktı Longhorn. Yani Vista gibi bir planları yoktu. Yukarıda dediğim gibi Blackcomb için geçiş sürümü olacaktı. Ama işte Blackcomb için planlanan tüm özellikleri kendi bünyesinde topladı ve büyük bir projeye dönüştü. Milestone 3 ve 4 dönemi en sıkıntısız dönemler bu arada. Çünkü henüz bellek sızdırması gibi olaylar yoktu. XP için bu dönemlerde hala küçük bir güncelleme niteliği taşıdığından olabildiğince stabil yapılmaya çalışıyordu yapılar. Microsoft ne yazık ki çok gaza gelip Longhorn'u Milestone 5,6 ve 7 dönemlerinde içinden çıkılamaz bir hale getirecek. Bellek sızdırması, eski sistemlerde donmalar, ani kitlenmeler, güvenlik sorunları, arayüzün sapıtması derken Longhorn maalesef güme gidecek. Neyse onlar başka bir yazımızın konusu.
----------------------------------------------------------------------------------------
Umarım yazımı beğenmişsinizdir ve okurken keyif alabilmişsinizdir. Beta'dan Finale serimiz ile ilgili önerilerinizi ve fikirlerinizi yorum kısmına bekliyorum.
Herkese iyi günler dilerim
Kaynak: https://www.technopat.net/sosyal/blog/betadan-finale-windows-vista-longhorn-sifirlama-oencesi-yapilar-m3-m4.2706/
Yorumlar
Yorum Gönder